Yazar
Ayfer PEKER
Doktora Öğrencisi., Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Bölümü

Yazar
Süreyya KARAGÖZ
Prof. Dr., Kocaeli Üniversitesi Sağlık Yüksek Okulu

Özet

  • Çalışma, 8 saat,16 saat ve 24 saat çalışan hemşirelerin, çalıştıkları vardiyalarda dikkat düzeylerini değerlendirmek amacıyla Marmara Bölgesi’nde bulunan bir ilimizdeki devlet hastanesinde yapılmıştır. Yöntem: Devlet hastanesinde, çalışma koşulları özellikli olan birimler dışında, vardiya sistemiyle çalışan tüm hemşireler araştırma kapsamına alınmıştır. Bu çalışma, 08-08 vardiyasında 36 hemşire, 16-08 vardiyasında 36 hemşire ve 08-17 vardiyasında 45 hemşire olmak üzere toplam 117 hemşire üzerinde yapılmıştır. Hemşirelerin sosyodemografik özelliklerini ve dikkati etkileyen çeşitli faktörleri sorgulayan değerlendirme testleri kullanılmıştır. Sırayla uygulanan bu testler şunlardır: Dikkat, öğrenme ve kısa süreli belliği değerlendiren Sayı Dizileri Öğrenme Testi; sözel dikkat ve dikkati sürdürmeyi değerlendiren Digit Span Test (Sayı Menzili Testi); görsel dikkati değerlendiren Corsi Blok Test; dikkati sebatli bir şekilde sürdürmeyi ve uygunsuz yanıtı ketlemeyi değerlendiren Stroop Test. Bulgular: Yapılan istatistiksel analizde, 08-17 vardiyasında çalışan hemşirelerin dikkat düzeyinin 16-08 vardiyasından daha iyi olduğu (Tek yönlü varyans analizi, p<0,005); 16-08 vardiyasında çalışan hemşirelerin dikkat düzeyinin de 08-08 vardiyasında çalışan hemşirelerden daha iyi olduğu tespit edilmiştir (Tek yönlü varyans analizi, p<0,005). Dikkati etkileyen diğer faktörler açısından her vardiya kendi içinde sorgulandığında; yaş, uyku bozuklukları, psikiyatrik ve nörolojik bozukluklar, iş yükü, stres/anksiyete düzeyi, çalışma saatleri içerisinde dinlenme olanağı bulma durumlarının dikkat düzeylerini etkilediği tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışma süresi uzadıkça hemşirelerin dikkat düzeylerinde azalma görüldüğü belirlenmiştir. Uyku bozukluğunun, nörolojik ve psikiyatrik problemlerin, ileri yaşın, aşırı iş yükünün, yüksek stres ve anksiyetenin, vardiya süresince dinlenme olanağı bulamamanın dikkat düzeyini olumsuz etkilediği saptanmıştır. Hemşirelerin çalışma biçimleri belirlenirken bu faktörlerin dikkate alınmasının, çalışma koşullarının iyileştirilmesinin, çalışan/hasta güvenliğine önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Summary

  • This study was done to determine attention level of nurses that work in shifts at State Hospital. This study was done to determine attention level of nurses that work 8 hours, 16 hours and 24 hours in shifts, at state hospital in a town located in Marmara Region . Method: The study sample composed of all nurses that work in shifts at the hospital except the nurses that have diff erent working conditions. This study was done with 117 nurses that 36 nurses working in 08-08 shift, 36 nurses working in 16-08 shift and 45 nurses working in 08-17 shift. Nurses divided three groups by the simple random sampling method. We interwieved and carried out neurppsychological tests with nurses. We used a form that gives information about the social-demographic characteristics of nurses and the factors play a role on attention, and we used neuropsychological tests. These tests are applied sequentially Set of Numbers Learning Test which provides an evaluation about attention and short duration memory; Digit Span Test that provides an evaluation about verbal attention; Corsi Blok Test that provides an evaluation about the visual attention and the Stroop Test that provides an evaluation about continue attention and the inhibiting the unapt reply. Results: We found that the 08.00-17.00 group’s attention is better than the 16.00-08.00 group (One-way Anova, p<0,005); the 16.00-08.00 group’s attention is beter than the 08.00-08.00 group (One-way Anova, p<0,005). We have done the tests within each shift to find other factors that infl uence and we found that the age, neurologic and psychiatric illnesses, sleep desorders, workload, stres/anxiety, having a rest break have a role on the attention of the nurses work in shifts. Conclusion: This study shows that, long working shifts decrease the nurses attention. Sleep desorders, neurologic and psychiatric illnesses, age, workload, dont have a rest break, high stres/anxiety level have a attenuator fonction on nurses’s attention. Taking theese faktors as determining nurses’ working styles, can provide an importent contribution to personnel/ patient safety.

Anahtar Sözcükler / Keywords

  • TR: Vardiyalı-çalışma, hafıza bozuklukları, bilişsel, dikkat, hemşirelik
    EN: Shift-work, memory disorders, cognitive, attention, nursing.