Yazar
Seval ÇOKER
Arş. Gör. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı

Özet

  • Sağlık kuruluşlarında verilen hizmetin yoğunluğuyla paralel olarak, üretilen atıklar da gittikçe artmaktadır. Sağlık kuruluşları atıklarının bir parçası olan tıbbi atıklar üretildikleri andan bertaraf aşamasına kadar sistemli bir yaklaşımla yönetilmelidirler. Taşıdıkları tehlikenin ortadan kaldırılması amacıyla bertaraf edilen tıbbi atıkların yakma yoluyla bertarafı sık kullanılan bir yöntemdir. Yakma ile atıkların organik, yanabilen kısmı yıkılarak yanmayan, inorganik maddelere dönüşmektedir. Yakma sonucunda baca gazı, kül, cüruf, atık su gibi çeşitli ürünler açığa çıkar. Yakılan atıkların miktarı azalmış olur fakat ağır metaller gibi yanmayan ya da dioksin ve furanlar gibi yakma sonucu açığa çıkan toksik maddeler kalıntılar içinde daha konsantre bir forma dönüşürler. Bu kalıntıların kontrolsüz bir şekilde çevreye verilmesi de çevre ve insan sağlığı açısından büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Yakılan atıkların tamamen yok olduğu düşüncesinin yanlışlığının yanı sıra, ortaya çıkan ikincil atıkların bertarafı da ayrı bir sorun olmaktadır. Tıbbi atıkların olumsuz etkilerini an aza indirecek en etkin yol atıkların kaynakta en aza indirilmesidir. Doğru bir şekilde ayrıştırmak, yeniden kullanım ve geri dönüşüm alternatifl erinin değerlendirilmesi bertaraf edilecek atık miktarını büyük ölçüde azaltacaktır. Tıbbi atıkların nihai bertarafında yakma dışı teknolojilere öncelik verilmesi, yakmadan başka alternatif yoksa da yakma işleminin uygun olarak gerçekleştirilip kalıntılara önem verilmesi gerekmektedir.

Summary

  • Medical wastes produced in parallel with the intensity of services provided in health care facilities is also increasing. Medical wastes are one part of the health care facilities’ wastes, and should be managed systematically from generation to disposal. The aim of the medical waste disposal is to eliminate the danger they carry and incineration is a common method for medical wastes. Organic and combustible materials converts into inorganic and non-combustible materials with incineration. Products as fl ue gas, ash, slag, waste water releases after combustion. The amount of the burned waste decreases but, noncombustible materials like heavy metals or some substances which formed during incineration like dioxins and furans, become more concentrated form in the residues. Leaving these residues to environment uncontrolly, constitutes a growing threat to environment and human health. The thought that the waste burnes completely is wrong and disposal of the seconder wastes as residues becomes also a big problem.The most eff ective way of the minimize the advers eff ects of the medical waste is waste minimization at source. Correct segregation and evaluate the reuse and recycling alternatives highly reduce the amount of waste to be incinerated. At the final disposal of medical wastes we should give priority to non-incineration technologies and if incineration is the single alternative, incineration process must be apropriately and we should pay attention to residues.

Anahtar Sözcükler / Keywords

  • TR: Tıbbi atık, yakma, dioksin, sağlık etkileri
    EN: Medical waste, incineration, dioxin, health eff ects