Yazar
İzzettin ÖNDER
Prof. Dr. İstanbul Üniversitesiden Emekli Öğretim Üyesi

Özet

  • Tüm doğal varlıkların yaşamlarını sürdürebilmeleri için olduğu kadar, yapay sistemlerin işletilebilmeleri için de enerji dönüşümüne gereksinim vardır. Kâinatta hiçbir şey yoktan var edilemeyip, var olan hiçbir şey de yok edilemeyeceği kuralı gereği, her enerji kullanım ve tüketim dönüşümünde kısa veya uzun dönemde maliyetlerle karşılaşılır. Toplumsal enerji ihtiyacı fosil yakıtlardan oluşan doğal kaynakların tüketilmesi ve/veya yenilenebilir enerji kaynaklarının dönüştürülmesi yoluyla elde edilir. Enerji talebi, toplumsal yaşamın tüketim ve üretim aşamalarında, kalkınmışlık düzeyi, üretim teknolojileri ve moda ya da gösteriş saikleri vb. gibi sistemsel çok çeşitli faktörlere göre belirlenir. Kapitalist sistemde bir yandan aşırı tüketim diğer yandan da bazı maliyetlerin ileriye ve gelecek nesillere yansıtılabilmesi nedeniyle toplumsal enerji talebi optimalin üzerinde gerçekleşir. Enerji üretici ve satıcı ülkeler piyasa garantisi sağlamak, enerji talepçisi ülkeler ise devamlı ve ucuz enerji temini amacıyla enerji stratejileri geliştirirler. Enerji dönüşümünde fosil yakıtların oluşturduğu çevre sorununun önlenmesi amacıyla, başta 1998 Kyoto Protokolü olmak üzere, çok sayıda görüşme ve anlaşmalar imzalanmış olmasına rağmen, ileri ülkelerin aralarındaki rekabet nedeniyle, günümüze dek geleceği güvene alabilecek ciddi adımlar atılamamıştır.

Summary

  • Energy is essential for both biological and artificial systmems to get them work. In the face of energy conservation rule which states that nothing can be exhausted during conversion all energy consumption activities incur costs on either present or future generation. Need for energy can be met either by exhausting fossil sources or resorting to renewable sources. The magnituıde of energy demand in a society depends on various factors such as production technology, urbanization, and population growth which are both causes and results of economic growth and/or development. However economic systems are of great importance in energy consumption. Capitalism fosters energy consumption by means of increased conspicious consumption and mostly due to opportunity of cost shift to future generation. Energy policies have been developed by both demanding and supplying countries; energy demanding countries look for safe and clear energy, whereas energy supplying countries try to secure market guarantee. Though several protocols have been signed to control environmental contamination, the 1998 Kyoto Protocol being the main one among many, industrial competition amoıng advanced economies prevented them from being implemented.

Anahtar Sözcükler / Keywords

  • TR: enerji politikası, fosil enerji kaynakları, yenilenebilir enerji kaynakları, çevre protokolleri, KyotoProtokolü
    EN: energy policy, fossil energy resources, renewable energy resources , environmental protocols, Kyoto Protocol