Yazar
Önder ALGEDİK
Enerji ve İklim Uzmanı (ORCID No: 0000-0001-6473-0107)

Özet

  • 19. yüzyılda İrlandalı bilim insanı John Tyndall ile İsveçli bilim insanı Svante Arrhenius çalışmaları sayesinde insanlık sera gazlarının yerküre sıcaklığını dengelemedeki rolünü öğrendi. Bugün iklim değişikliğini ve insan kaynaklı iklim değişikliğini bilinen bir gerçeklik. Ne yazık ki uluslararası müzakerelerin yanında küresel anlaşmalardaki gecikmeler bugün insanlığı iklimin geri dönülmez noktasına ulaştırmıştır. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin 1,5°C Özel Raporu bu gecikmelerin nasıl sınırlı opsiyonlar bıraktığını ve neredeyse zamanın kalmadığını ortaya koymaktadır. Bu bağlamda Türkiye 1990-2017 arası atmosfere saldığı sera gazlarını %140 arttırmıştır. Kentler bu artışta doğalgazdaki muazzam artışla beraber artan kömür ve petrol kullanımı ile en önemli kaynağıdır. Binalar, ulaşım ve elektrik tüketimi bu artışın ana faktörleridir. Bu üç fosil yakıta ek olarak asfalt ve çimento kullanımı iklim değişikliğini ve aşırı iklim olaylarını ivmelendiren yeni parametrelerdir. 2018 yılı dünyada en sıcak dördüncü yıl oldu. Türkiye’de ise en 2010 yılı ardından en sıcak ikinci yıl, 2015 yılı ardından en çok felaket yaşanan ikinci yol oldu. Son raporlar ve bulgular uygun adımların aciliyetini ve kentlerin rolleri ortaya koymaktadır. Bu aynı zamanda fosil yakıtlardan, çimento ve asfalta bağımlılıktan kurtularak kentlerin dünya ekonomisinin karbonsuzlaştırmanın bir parçası olabileceği anlamına gelmektedir.
    Geliş Tarihi : 01.04.2019
    Kabul Tarihi : 22.06.2019

Summary

  • Thanks to studies of Irish scientist John Tyndall and Swedish scientist Svante Arrhenius in 19 century, humanity learned role of greenhouse gases in balancing earth temperature. Thanks to studies of these scientist, today climate change as well as human induced climate change is well known fact. Unfortunately delay in intergovernmental negotiations and as well as finalization of global agreements approached humanity to tipping point of climate change. Recent report of IPCC, 1,5°C Special Report shows how delaying actions created limited options and left almost no time. In this respect, Turkey increased greenhouse gas emissions 140% between 1990 & 2017 Cities are main source of such increase by dumping more greenhouse gases by burning more coal & oil despite tremendous increase in natural gases. Buildings, transportation and electricity consumption are main driver of such increase. In addition to these three fossil fuel, cement and asphalt are new parameters in cities where these materials are accelerating climate change and extreme climate events. 2018 in the forth hottest year in the world. It is second hottest year behind 2010 and second disastrous year behind 2015 in Turkey. Recent reports and findings express urgency of proper action and role of cities. This also does mean that by quitting fossil fuel, cement and asphalt dependency, cities can be part of decarbonisation of the world economy.
    Received : 01.04.2019
    Accepted : 22.06.2019

Anahtar Sözcükler / Keywords

  • TR: iklim değişikliği, kentler, kömür, petrol, gaz, çimento, asfalt
    EN: climate change, cities, coal, oil, gas, cement, asphalt.

Geliş Tarihi / Received Date
  • 01.04.2019

Kabul Tarihi / Accepted Date
  • 22.06.2019