MAKALE ARTICLE

Ülkemizde sağlıkta dönüşümle birlikte uygulanan hizmet sunumu modeli kadın sağlığı hizmetlerinde parçalı, süreksiz bir yapılanmaya yol açmıştır. Mevcut cinsel sağlık/ üreme sağlığı hizmetlerinin uluslararası düzeyde onaylanan gerekli öğelerinin hemen tamamını kapsadığını, sayısal düzeyde son 40 yılda önemli değişimlerin olduğunu söyleyebiliriz. Ancak 2010 yılından sonra kadının sağlık hakkı ihlalinin en uç, en belirgin göstergelerden biri olan anne ölümleri ülkemizde azalma eğiliminde iken durağandan hafif artmış ve artmakta eğiliminde olması sunulan sağlık hizmetlerinde gelişmelerin önümüzdeki süreçte daha da olumsuzlanacağına ipuçları vermektedir. 15-49 yaş, gebe, lohusa izlemleri ve aile planlaması hizmetlerinin değerlendirilmesinde sayılar yerine hizmetin niteliğin değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirmeler yapılırken de kadınların gereksinim duydukları/duyacakları sağlık hizmetlerine tam, eşit ve en yüksek nitelikte erişmelerini sağlamak, kadının insan haklarının sağlanmasının da temel koşullarından biri olduğu unutulmamalıdır.

The service delivery model implemented along with transformation in health in Turkey led to a fragmented and discontinuous structure in services related to women’s health. It is possible to say that the existing sexual/reproductive health services embody almost all elements that are approved and recognized internationally and that in quantitative terms there have been significant changes in this area within the last 40 years. However, maternal deaths, as the most extreme and characteristic indication of the violation of human rights of women, now have a tendency to rise since 2010 after a long trend of decline and there are hints that healthcare services in this area may get even worse. In assessing age 15-49 pregnancy and postnatal monitoring as well as family planning services, it is necessary to focus on the quality of services rather than bare figures. While doing this, it should be born in in mind that ensuring women’s full and equal access to high quality services is one of the preconditions of fulfilling women’s human rights.