MAKALE ARTICLE

Bilimsellik, var-yok şeklinde çok basit bir veri ya da bulgu ile başlar. Ancak nükleer enerji ile ilgili bilimsel kavramlar: “Nükleer enerji konularında gizlilik vardır”; “Nükleer enerji ve radyasyon konusunda veriye ulaşma ve araştırma yapma zorluğu vardır” ve “Nükleer enerji ve radyasyonun sağlık zararları konulu araştırma sonuçlarının ve yazıların yayınlanmasındaki zorluk ve engeller vardır” şeklindedir. Gizlilik ve yasaklar, araştırma ve veri yokluğuna; veri ve araştırma yokluğu yanlış bilgiye; yanlış bilgide ısrar ise kandırma niyetiyle söylenen yalana ve safsataya (yanlış veya hatalı akıl yürütme ve hatalı çıkarım) neden olur. Safsata ve mesleki, istatistiksel ve ekonomik her türlü yanlılık (yan tutma, tarafgirlik, bias) da benzer niyetle yapılırsa yalan söylenmiş olur. Derlememizde sağlığa yaptığı doğrudan bedensel, ruhsal ve sosyal etkilerinden çok; nükleer enerji santrallerinin daha çok ‘barışta normal çalışma koşullarında’ ve ‘barışta kazaları’ ile ilgili gizlilik ve zorluklar ve bunların neden olduğu yanlış, yalan, yanlılık ve safsatalar; kanıta dayalı olarak anlatılmıştır.

Scientificty starts with data or findings as a simple information yes or no. We think the first scientific data about nuclear energy in this sense, are: “There are secrecy issues in nuclear energy.”, “There are diff iculties of obtainment to data about nuclear energy and radiation. “They have many obstacles on doing research.” and “There are many obstacles on doing the publication about the health hazards of nuclear energy and radiation.”. Secrecy and prohibitions, causes lack of research and data, lack of data and research causes incorrect information, the insistence on false information with the intention of tricking causes also lies and fallacies (incorrect or faulty reasoning and erroneous inference). If fallacies and all kinds of professional, statistical and economic bias made also similar faith, they would be lying. In this review, it is described the privacy and diff iculties related to the nuclear power plants under normal operating and accident conditions at peace which is caused to mistakes, lies, fallacy and biases, rather than direct impacts of nuclear energy at the physical, psychological and social well-being.