MAKALE ARTICLE

UNESCO 2009’u Darwin’e atıf etti. Bu atıf biyolojinin düzenleyici ilkesi olan evrimin tüm canlı bilimlerinde işlevselliğinin ve bilgi üretiminin itici gücü olduğunun anlaşılması nedeniyledir. Yirminci yüzyılda evrim yaklaşımının biyolojideki kapsayıcılığının anlaşılmasında iki önemli aşama vardır. İlki 1930’larda Mendel’in genetik yasalarının yeniden keşfi ve ikincisi 1980’li yıllarla birlikte moleküler biyolojideki gelişmelerdir. Bu iki aşama evrimin ampirik bir bilimsel alana dönüşmesini sağlamış ve evrimsel yaklaşımın tıp ve ziraat alanlarına uyarlanmasını getirmiştir. Evrimsel yaklaşımlar tıbbi bilimleri yeni bir evreye taşımış ve 1990’lı yıllarla birlikte evrimsel tıp alanında yayın sayısı artmaya başlamıştır. Bir hekim olan Randolf Nesse ve bir ekolog olan George Williams aslında doğal seçilim yoluyla evrim teorisinden önce var olan evrimsel tıp yaklaşımının “modern sentezine” öncülük etmişlerdir. Bu derleme evrim ve tıp ilişkisini ele alarak tıbbi araştırma ve pratik için bir perspektif sunma girişimidir. Derleme altı kısım halinde düzenlenmiştir. Evrim perspektifinden fenotip ve genotip düzeyinde özelliğin sentez edilmesi ve bir özelliğin oluşmasındaki yakınsak ve evrimsel açıklamaları içeren bir giriş kısmı ile başlayan derleme evrim yaklaşımının insana uygulanması ile devam etmektedir. Üçüncü başlık, ilk iki başlıkta verilenler ışığında evrimsel tıp bağlamında önemli saptamaları kapsamaktadır. Dördüncü başlık evrimin neden bizi hastalıklara açık bıraktığını ana başlıklar haline irdelemektedir. Ana metin evrim ve tıp ilişkisini bağlamında bazı vurguları içeren sonuç bölümü ile bitmektedir. Kullanılan başlıca kaynaklar son bölümü oluşturmaktadır.

UNESCO dedicated 2009 as Darwin’s year. This was for the recognition of evolution as organising principle of biology and driving power for scientific production. There are two steps in understanding the inclusionary of evolution. The first was the recovery of Mendel’s principles by 1930s and the second was developments in molecular biology by 1980s. Both of these steps made evolution as an empirical research field and led transferring of evolutionary approaches to medicine and agriculture. Evolutionary approach opened a new window for medical sciences and this led blooming of publications on evolutionary medicine by 1990s. The physician Randolf Nesse and the ecologist George Williams have pioneered for a “modern synthesis” in evolutionary medicine a field preceding the theory of C. Darwin. This review is an attempt to summarize the relation between evolution and medicine and to provide a perspective for medical researches and applications. The review arranged as six sections. The introduction section contains analysing of phenotype and genotype from an evolutionary perspective and definition of a trait under the proximate and the evolutionary explanations. The second section applies the evolutionary theory to the humankind. The third section presents the main statements made in the light of first two sections. The fourth section scrutinizes why the natural selection left our body open to diseases. The main text ends with a conclusion emphasizing the deep relation between evolution and medicine. The main bulk of the references benefitted are listed in last section