MAKALE ARTICLE

 Üniversitelerin piyasalaşması ABD’deki gelişimine göre üç aşamada ele alınabilir. İlk aşama 1900’lü yılların başından İkinci Dünya Savaşı sonuna kadar olan süredir. Bu aşamada üniversiteler “her şeyin piyasa koşullarına uygun olması gerektiği” ideolojisinin yeniden üretildiği merkezler olarak çalışmıştır. Ancak bu dönemde üniversiteler ağırlıklı olarak kamu kaynaklarından finanse ediliyordu. 1945 sonrası, ki bu ikinci aşamadır, üniversiteler piyasanın isteklerine göre şekillenmeye, programlarını, araştırma alanlarını piyasa taleplerine göre oluşturmaya başladılar. Yapılan aslında Taylorist yönetim modelinin üniversitelere uyarlanmasıydı. 1970 krizinden sonra ise üçüncü aşama olarak neoliberal politikalara uygun biçimde üniversitenin doğrudan kendisi piyasanın içine çekildi. Dünyadaki diğer üniversiteler de ABD’deki aşamaları izlemiştir. Piyasacı üniversite modeliyle, üniversitelerin ilk kuruluşundan beri geliştirdiği, özgür bilimsel araştırma, entelektüel yetiştirme gibi birçok değer kaybedilmiş oldu. Bugün üniversiteyi oluşturan kadroların neredeyse tümünün akademik yaşamının son aşama içerisinde geçtiği düşünülürse, artık düzeltmek değil, yeniden oluşturmak gerektiği açıktır.     

 Abstract: Commercialization of universities can be discussed in three stages with regards to its process in the USA. The first stage starts in the early 1900s and ends with the conclusion of World War II. At this stage, universities worked as centers where the ideology of “everything must be in line with market requirements” was reproduced. However, during this period, universities were mainly financed by public funds. After 1945, which is the second stage, the universities began to shape and to develop their programs and research areas according to the market demands. In fact, the Taylorist management model was adapted to the universities. After the 1970 crisis, the university itself was drawn directly into the market in accordance with neoliberal policies, as the third stage. Other universities in the world have followed the stages of the universities in the USA. With the commercialization of the universities, values that have been developed by them since their inception, such as free scientific research and nurturing of the intellectuals, have been lost. Considering that almost all the staffs of the universities have led their entire academic lives in the third stage, it is clear that the need is not to reform, but to recreate.