Yazar
Şevkat Bahar ÖZVARIŞ
Prof. Dr. Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (HÜKSAM) Müdürü ve Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Özet

  • Kadın ve erkeğin biyolojik cinsiyetinden farklı olarak, toplumda kadın ve erkeğe verilmiş roller bütünü olan ve sosyalleşme süreci içerisinde oluşan, bu nedenle de toplumdan topluma, kültürden kültüre değişebilen ve değiştirilebilen toplumsal cinsiyet, hem kadınların, hem de erkeklerin yaşamını şekillendirmektedir. Sonuçta bu çeşitlilik iki cinsiyetin sadece farklı olmasından öte, kaynaklara ulaşma ve elde etmede cinsiyetler arasında eşitsizliklere neden olmaktadır. Cinsiyeti nedeni ile toplumun kadına biçtiği rol ve beklentiler, kadınların insan hakları kapsamındaki bazı haklarını elde edememesine, kullanamamasına yol açmaktadır. Bu durum, toplumlarda kadın sağlığı için bir kısır döngü oluşturmaktadır. Bu makalede Türkiye’de kadın sağlığında var olan eşitsizlikler ve toplumsal cinsiyet ayrımcılığının Türkiye’de kadın sağlığını nasıl etkilediği ortaya konmaktadır. Sağlık hizmeti sunumunda kısa vadede politika, strateji ve uygulamalara “toplumsal cinsiyet eşitliğine” duyarlı bir bakış açısının getirilmesi önerilmektedir. Ayrıca, makalede son dönemde gündeme gelen isteyerek düşükler ile ilgili yasanın yeniden düzenlenmesine ilişkin söylemler değerlendirilmiş, kadının doğurganlığı konusunda kararını özgürce vermesinin bir hak olduğu ve bunu “güvenli” bir biçimde yapabilmesi için sağlık hizmeti sunmanın kadın sağlığı ve toplum sağlığı açısından bir gereklilik olduğu ortaya konmuştur.

Summary

  • Apart from biological sexes of woman and man, gender that is set of roles given in the society and formed within socializing process; thus can change or can be changed from one society to another or culture to another, shape both women’s and men’s life. Ultimately, beyond the diff erence of two sexes, this diversity causes inequality in reaching or attaining the sources. Because of woman’s roles that are given due to her sex, it leads to women not being able to attain or use some rights in scope of human rights. This situation results in vicious cycle for women’s health. In this article, inequalities in women’s health in Turkey and how gender discrimination aff ects women’s health in Turkey are being put forward. Bringing a sensitive view to gender equality in short time policy, strategy and practices in health services is proposed. Additionally, the recent statements on the regulation of law about induced abortion are being evaluated in the article and it is put forward that it is a right for women to make her own independent decisions about woman’s fertility and in order to do this “safely”, it is a necessity in terms of woman’s health and community health to provide a health care.

Anahtar Sözcükler / Keywords

  • TR: Toplumsal cinsiyet, kadın sağlığı, eşitsizlikler
    EN: Gender, women’s health, inequalities