MAKALE ARTICLE

Günümüzde evrim kavramı ile gittikçe artan bir biçimde yan yana kullanılan psikiyatri aynı zamanda evrimsel sözcüğünün bir sıfat olarak nitelediği nadir tıp alanlarından biridir. Disiplinlerarası anlayışa vurgu yapan bu niteleme ile evrimsel psikiyatri nörobilim, genetik, sosyal bilimler ve evrim bilimdeki ilerlemelere paralel olarak artan popülerliğiyle birlikte ufku en açık olan çalışma alanlarından biridir. Evrimsel bakış açısı psikiyatri tarihinde önemli sıçramalar yaratmış ve birçok kuramcı evrimsel perspektiften yola çıkarak etolojik veriler ışığında insanı anlamaya çalışmıştır. Psikiyatride evrimsel yaklaşım klinik durumların etyolojisine dair daha kapsamlı bir perspektif edinmemiz, altta yatan fizyopatolojik süreçleri daha iyi anlamamız ve insan zihninin işleyişini geniş biçimde kavramamız için yaygın olarak kullanılan önemli bir bilimsel araç olarak kabul edilmektedir. İnsan beyninin evrimi aynı zamanda doğaya direnen bir canlıdan doğaya hükmeden bir canlıya geçişin de öyküsüdür. Dil yetisi, soyutlama işlevi ve doğadaki gerçekliğin ötesinde bir dünya kurgulayabilme yetisi insanı diğer canlılardan farklılaştırmıştır. Diğer yandan tüm bu kapasitelerin kazanılması insanın birçok psikiyatrik hastalıkla tanışması gibi bir bedele de mal olmuştur. Doğada ancak bir grubun üyesi olarak sağ kalabilen insanın grup içinde olmayı sürdürme çabası grup seçilimi sonucunda bireyin aleyhine olabilecek bazı özelliklerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu durum bireyin kendi sağ kalımından bağımsız olarak grubun varlığını koruyacak özelikleri de geliştirmesini sağlamıştır. Bunun sonucu olarak, insan beyni sadece bireyin kendisi ve kendi genini paylaşan akrabalarının varlığı için değil aynı zamanda mensubu olduğu grubun herhangi bir üyesinin varlığı için de çabalamaya eğilimli bir yapıya çevrilmiştir. Resiprokal alturizm denilen bu özellik insan psikolojisinin nasıl karmaşık ve çok yönlü bir yapıya dönüştüğünü daha iyi anlamamıza olanak verir. Grup değişkeni baskısı ile evrimleşen insan beyni aynı zamanda farklı kimlik ve kişilik yapılarının bir arada yaşayabilmesine olanak veren bir kapasiteyi içinde barındırır. Bu yazıda evrimsel psikiyatri yaklaşımı kısaca tanıtıldıktan sonra evrimsel bakış açısıyla insan zihninin işleyişine dair normal kabul edilen ve psikopatolojik olarak sınıfl andırılan bazı işleyiş biçimlerine dair varsayımlar irdelenecektir.

Psychiatry is increasingly getting used along with the term evolution nowadays and is also one of the exceptional medical fields attributed by the adjective ‘evolutional’. By referring to interdisciplinary understanding with this attribution, evolutionary psychiatry is one of the most seminal research areas with its increasing popularity in concordant with the recent advances in neuroscience, genetics, social sciences and evolutionary science. Evolutionary approach has lead to important leaps in psychiatry history and many authors have tried to understand human being in the light of ethological knowledge in terms of evolutionary perspective. In psychiatry, evolutionary approach is
Accepted as a widely used tool by which we can obtain a more comprehensive perspective for the etiology of clinical conditions, understand the underlying physiopathological processes better and comprehend the functioning of human mind in a more broad way. The evolution of human mind is also the story of a living being that transits from resisting to nature to governing nature. Language skills, abstracting functions and the ability of constructing a world beyond the natural reality have diff erentiated the human from other species. On the other hand, gaining all these capacities have lead to the trade-off of acquaintance of human being with many psychiatric disorders. Surviving solely by being a member of a group, the eff orts of human being have lead to emerging of some characteristics which can be to the detriment of individual as a result of group selection. This condition has provided the individual to develop some capacities for the survival of the group independent from his/her own survival. As a result of this, human brain evolved to a structure not only endeavouring for the existence of individual and its kins who share the same genes but also for the existence of any member of the group which he/she belongs to. This capacity which is called reciprocal altruism enables us to understand better how human psychology is evolved to a sophisticated and versatile structure. Human brain that is evolved through group variable pressure is also encompasses a capacity which allows diff erent identity and personality structures to live together. In this article, after briefl y describing evolutionary psychiatry approach ,hypothesises about some functioning forms of human mind which are
Accepted as normal and classified as psychopathological will be examined.