Yazar
Dünya Sağlık Örgütü


Yazar
Yılmaz BAYKAL
Dr.

Metin / Text
  • Rifampisin, son yıllarda tüberküloz tedavisinde diğer tbc. ilaçlarıyla kombine olarak kullanılan ileri derecede bakterisit bir ilaçtır. Özellikle kısa süreli tüberküloz tedavisinde çok olumlu sonuçlar vermektedir. Gene son yıllarda lepra tedavisinde de uygulanabileceği deneyleri sürdürülmektedir. Ancak günlük veya entermittan tedavide bir çok yan etkilerinin bulunduğu da saptanmıştır. Bu yan etkileri aşağıdaki gibi özetleyebiliriz. - Deri Reaksiyonları: Sıklıkla yüz ve boyunda kızarıklık şişlik, veya genelleşmiş vücut kaşıntısı. Deri reaksiyonlarının toplumlara göre değişmekle beraber, görülme sıklığı % 5 dolayındadır. İlaç kesildiğinde veya doz azaltıldığında spontan iyileşme olağandır. - Gastro-intestinal reaksiyonlar: Çok nadir olarak, iştahsızlık, hafif karın ağrısı, bulantı, kusma ve diyare şeklinde görülebilir. İlaç genellikle aç karnına verildiğinden bu reaksiyonlar ilacın yemek sırasında veya hemen yemekten sonra verilmesiyle önlenebilir. - Hepatit: Görülme sıklığı % 1 dolayındadır. Sarılık yapabilir. İlacın kesilmesiyle durdurulabilir. İyileşmeden sonra ilaca başlanabilir. Ancak SGOT ve SGPT değerleri anormal devamlılık gösterdiğInde ilaç kulanılmaz. - Trombositopenik Purpura: Nadir görülür. Vücutta purpura ve burun kanamaları belirgin semptomlardır. İlaç derhal kesilir ve hiçbir zaman yeniden başlanmaz. - İntermittan tedavi sırasında görülebilen reaksiyonlar: Son yıllarda değeri kabul edilmiş olan haftada 1-2 veya 3 gün, Rifampisin verilerek uygulanan tbc. tedavisinde veya leprada olduğu gibi ayda bir defa yüksek doz uygulamasında «Flu-Sendromu» ortaya çıkabilir. Baş ağrısı, ateş, halslzlik, eklem ağrıları gibi semptomlar, ilacın alınmasından 1-2 saat sonra başlar ve 8 saat sonra geçer. Bu gibi hallerde ilacın günlük doz uygulamasına geçilir. İntermittan Rifampisin tedavisinde görülebilen diğer nadir reaksiyonlar: Kollaps ve şok olabilir. Hasta hastanede takibe alınır. ve Rifampisin hiç verilmez. Nefes darlığı olabilir, ilaç kesilmesiyle ortadan kalkar. Hemolitik anemi, böbrek yetersizliği gibi nadir görülen reaksiyonlarda da ilaç kesilir ve hiç verilmez. Alkoliklerde, veya kronik karaciğer hastalığı olan tüberküloz hastalarında karaciğer fonksiyon testleri sonuçlarına göre Rifampisin tedavisini uygulamak mümkündür. Hamile, Tbc. hastalarında teratojenik etkisi yoktur. Ancak oral kontraseptif alanlarda, Rifampisin kontraseptiflerin koruyucu etkinliğini kaldırdığından, tedavi süresinde diğer gebelikleri korunma yönetimlnin uygulanması önerilebilir.