MAKALE ARTICLE

Metin / Text

• ÖNSÖZ Birleşmiş Milletler halkları, Teşkilatın Yasası ile, temel insan haklarına ve insanın saygınlık ve değerine olan inançlarını teyit ettikleri ve daha büyük bir özgürlük içinde sosyal gelişme ve daha iyi yaşam koşullarını gerçekleştirmeye kararlılıklarını ifade ettikleri için, Birleşmiş Milletler, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya öteki görüşleri, ulusal veya sosyal kökenleri, mülkiyet, doğduğu zamanki veya sonraki statüsü gibi nedenlerle herhangi bir ayırıma uğramadan, herkesin ilan edilen hak ve özgürlüklere sahip olması gerektiğini beyan ettiği için, Ruhen ve bedenen tam olarak gelişmemiş bir varlık olan çocuğun doğmadan önce ve sonra uygun yasal tedbirler de dahil, özel korunma ve ihtimama ihtiyacı olduğu için, Çocuğun özel ihtimama ihtiyacı olduğu 1924 Cenevre Çocuk Hakları Beyannamesi'nde ilan edildiği ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve çocuk refahıyla ilgili özel dernekler ile uluslararası kuruluşların statülerinde kabul edildiği için, İnsanlık, çocuğa verebileceğinin en iyisini vermek zorunda olduğu için, Genel Kurul, Mutlu bir çocukluk devresi geçirmesi ve burada belirlenen hak ve özgürlükleri hem kendi, hem de toplumun yararına kullanması ümidiyle bu Beyannameyi ilan ile bu Beyannamede tanınan hakların teslim edilmesi ve sıralanan ilkeler çerçevesinde gerçekleştirilmesi amacıyla gerekli yasal ve öteki tedbirleri almaları için bütün ana babalara, birey olarak erkek ve kadınlara, gönüllü kuruluşlara, yerel makamlara ve ulusal hükümetlere çağrıda bulunur : 1. İLKE Her çocuk, bu Beyannamede belirtilen haklardan yararlanmalıdır. Her çocuk, kendisinin veya ailesinin ırkı, rengi, cinsiyeti, dili, dini, politik veya başka konulardaki görüşleri, ulusal veya sosyal kökeni, mülkiyeti, doğduğu zamanki veya sonraki statüsu ne olursa olsun, hiçbir tercih veya ayrıcalık yapılmadan bu haklardan yararlandırılmalıdır. 2. İLKE Çocuk, sağlıklı ve normal bir biçimde ve özgürlük ve saygınlık içinde bedenen, zihnen, manen, ruhen ve sosyal açıdan gelişebilmesi için özel himaye görmeli, gerekli fırsat ve kolaylıklardan yararlandırılmalldır. Bu amaçla hazırlanacak yasalarda çocuğun lehine olacak hususlar göz önünde tutulmalıdır. 3. İLKE Çocuk, doğduğu andan itibaren bir isme ve vatandaşlığa hak kazanmalıdır. 4. İLKE Çocuk, sosyal güvenlikten yararlanmalıdır. Sağlıklı bir biçimde yürüyüp gelişebilmesi olanağı verilmeli; bu amaçla, doğum öncesi ve sonrası bakım da dahil çocuğa ve annesine özel ilgi ve ihtimam gösterilmelidir. Çocuk, yeterli beslenme, konut, dinlenme ve tıbbi hizmet haklarına sahip olmalıdır. 5. İLKE Bedenen, zihnen veya sosyal açıdan özürlü çocuklara, durumIannın gereğine uygun olarak özel muamele yapılmalı, özel eğitim ve bakım sağlanmalıdır. 6. İLKE Kişiliğin tam ve uyumlu olarak gelişebilmesi için çocuğun sevgi ve anlayışa ihtiyacı vardır. Çocuk, mümkün olan hallerde, ana ve babasının himaye ve sorumluluğunda, bu olmadığı zaman bile şefkat ve maddi ve manevi güvenlik duyguları içinde büyümeli; olağanüstü durumlar dışında, en narin yıllarında annesinden ayrılmamalıdır. Ailesi ve yeterli desteği olmayan çocuklara, toplum ve resmi makamlar özel ilgi göstermek zorundadır. Mümkün olduğunda çok çocuklu ailelere Devletin veya başka kaynakların yardım sağlaması uygun olur. 7. İLKE En azından ilkokul eğitiminin ücretsiz ve zorunlu olarak sağlanması çocuğun hakkıdır. Çocuğa genel kültürünü arttıracak ve yeteneklerini, sağduyusunu, manevi değerleriyle toplumsal sorumluluklarını fırsat eşitliği içinde geliştirmesine elverecek ve topluma yararlı bir kişi olmasını sağlayacak bir eğitim verilmelidir. Çocuğun eğitim ve rehberliğinden sorumlu kişiler için rehber ilke, çocuğun yüksek çıkarları olmalıdır. Bu hususta en büyük sorumluluk öncelikle ana-babaya düşer. Çocuk, eğitimle aynı amaçları taşıyan oyunlar oynama ve dinlenme imkanlarına sahip olmalı; toplum ve resmi makamlar bu imkanlardan yararlanmasını sağlamalıdır. 8. İLKE Çocuk her tür koşulda ilk önce korunacak ve yardım edilecekler arasında olmalıdır. 9. İLKE Çocuk, her tür ihmal, zulüm ve sömürüden korunmalıdır. Çocuk, her ne biçimde olursa olsun, satılmamalıdır. Çocuğun, uygun asgari çalışma yaşına ulaşmadan çalışmasına izin verilmemeli; sağlık ve eğitimini aksatacak veya beden, zihin veya ruh gelişmesini engelleyecek herhangi bir iş veya mesleğe girmesine hiçbir zaman izin verilmemelidir. 10. İLKE Çocuk, ırk, din veya öteki nedenlerle ayırımcılığı teşvik eden uygulamalardan korunmalıdır. Çocuk, anlayış, hoşgörü, insanlar arasında dostluk, barış ve evrensel kardeşlik ruhuyla büyütülmeli ve tüm enerji ve yeteneklerini insanlığın yararına sunması gerektiğinin bilincine varmalıdır.