Yazar
Ferda DÖNMEZ ATBAŞI
Yrd. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, İktisat Bölümü.

Özet

  • Çalışma temel olarak kamusal hizmetlerin piyasadan temin edildiği, yurttaşların tüketiciler olarak tanımlandığı ve ödenen fiyat karşılığında müşteri memnuniyetinin esas alındığı liberal kapitalizm dönemini hazırlayan ve imkanlı kılan koşulları tartışmaktadır. Bunun için öncelikle kapitalizm öncesi ve sonrası dönemde yurttaşlık kavramının geçirdiği dönüşümleri ele alarak, yurttaşlığın hak ve görevlerinin bu hizmetlerin kim tarafından nasıl karşılacağına olan etkisini açıklamaya gayret ediyor. İzleyen bölümde kapitalizmin altın çağı olarak anılan Keynesyen refah devleti dönemi ve bu dönemin toplumsal sınıfl ar açısından kazanım ve kayıpları tartışılıyor. Neoliberal kapitalizmin hakim paradigma olduğu yakın dönemde dönüşen emek ve sermaye rejimleriyle yurttaşlığın nasıl aşındırıldığı, tüketicilik kavramının nasıl cilalanarak onun yerine koyulduğu ve bunun daha önce kolektif olarak üretilen ve tüketilen hizmetlerin üretimine ilişkin sonuçları dördüncü bölümde tartışılıyor. Beşinci bölümde ise önceki bölümlerde ele alınan dönüşümlerin emek piyasalarındaki koşulları kim lehine nasıl değiştirdiği tartışılıyor. Makale, tüketimcilik ideolojisinin üretim araçlarına sahip olan ve üretim kararlarını veren küçük grubun, emekçi yığınlar üzerindeki tahakkümünü arttırma mekanizmalarından biri olduğu tartışmasıyla son buluyor.

Summary

  • This study discusses fundamentally the conditions that prepared the liberal capitalist era in which public services are started to be obtained through the private sector, citizens are defined as customers and the ‘customers satisfaction’ is the main goal of service production activities. To do that, it first elaborates on the meaning of‘citizenship’ during the precapitalist and capitalist eras. It focuses on how the rights and responsibilities of being a citizen determine the conditions of production of those public services. Keynesian welfare state and its byproducts in terms of pains and gains of the social classes are examined in the next section. Fourt section is on how the citizenship was eroded and being replaced by consumerism by means of changing labor and capital regimes. This is where the consequences of this shift are discussed in terms of the production of previously collectively produced services. Next, labor market eff ects of the shift of focus from citizen to consumer are underlined. The article ends with a discussion on how the consumerist ideology is one another tool of increasing their hegemony on the masses of laborers of the owners of means of production.

Anahtar Sözcükler / Keywords

  • TR: Yurttaşlık, tüketimcilik, refah devleti, emek piyasası, müşteri memnuniyeti
    EN: Citizenship, consumerism, welfare state, labor market, consumer satisfaction