Yazar
Nefise BULGU
Prof. Dr., Hacettepe Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi Rekreasyon Bölümü / Sporda Sosyal Alanlar AD

Özet

  • Serbest zaman, bireyin, çalışma dışı ve her tür zorunluluktan bağımsız, kendine ait bir zaman dilimidir. Kendini ifade etme, yeniden yaratma fırsatı verir; bireylerin, toplumların farklı anlamlar yüklediği bu serbest zaman aktiviteleri, siyasi, ekonomik politik mesajlar taşır. Serbest zaman, toplumsal düzeni üreten ve yeniden üreten iktidar araçlarından biri sayılır. Günümüzde, kaliteli gündelik yaşamın, serbest zamanlarda fiziksel aktivite, spor gibi etkinliklere katılım ile mümkün olduğu düşünüldüğünden bireyler bu etkinliklere katılıma yönlendirilir. Kapitalist toplumlarda, yöneten ve refah üreten ayrımı, iş ve serbest zaman etkinliklerini kurumsallaştırmıştır. Günümüz modern refah devleti çalışanlarının barınma, beslenme, sağlık, eğitim sorunları ile ilgilenme yanında, serbest zamanlarında katılacağı eğlence, spor, fiziksel aktivite koşullarını sağlamayı da kendi zorunlu görevi saymıştır. Serbest zamandan beklenen katkılar; doğrudan sistemin verimli işlemesi, kendini yeniden üretebilmesi adına çalışanların refahını dikkate almaktadır. Refah devletinin iş dışı yaşama gösterdiği bu özen; çalışma yaşamının yeniden üretimini sağlamak için, iş gücünün sürekliliği ve tüketimin kontrol edilmesi anlamını taşımaktadır. Örgütlü etkinliklerle katılımcılara, psikolojik, fizyolojik ve sosyal gelişimini gerçekleştirme fırsatı veren serbest zaman etkinlikleri; toplum düzenini işleten diğer kurumlar gibi, hiyerarşi, statü, sınıf ve kültürel içeriği sahiptir ve bu konumuyla modern zamanların temel toplumsal denetim ve kontrol mekanizmalarındandır. Toplumların sivilleşme sürecinde, kişisellik dışı, hedef amaçlı kurumlarca örgütlenen bu etkinlikler, günümüzde toplumsal denetimi sürdürücü niteliğini sürdürmektedir.

Summary

  • Leisure is the time slot of an individual which is off -hours and free of any kind of obligations. It provides to express and recreation oneself. These leisure time activities slots that individuals and societies attribute diff erent meanings carry economic and political messages. Leisure time is considered as one of the hegemony tools that produce and reproduce social order. As it is considered today that quality of life is achieved through participation to the activities like sports and physical exercises in leisure time, individuals are directed to these activities. The distinction between ruling and producing classes in capitalist societies institutionalized the work and leisure time activities. Modern welfare state regards as a task providing the facilities for entertainment, sports, physical activities in leisure time as well as dealing with the housing, nutrition, health and education of producing classes. The expected contributions from leisure time are the welfare of producing classes to make the system work productively and reproduce itself. This care of welfare state for off -hours means controlling the continuity of labor and consumption. Leisure time activities providing participants with the opportunity of psychological, physiological and social development by organized activities, like other institutions working social order, are of hierarchy, class and cultural content; and given this position it is one of the fundamental social control mechanisms of modern times. These activities organized by non-personal, target-oriented institutions today carry on the maintenance of social control in civilization process of societies.

Anahtar Sözcükler / Keywords

  • TR: tüketim, iş - serbest zaman, spor/fiziksel aktivite, sivilleşme, kapitalizm
    EN: consumption, work-leisure time, sports/physical activity, civilizing, capitalism